پیام دبیر علمی دومین همایش ملی مدیریت و توسعه کشاورزی پایدار در ایران

احمد رضا عمانی دبیر علمی دومین همایش ملی مدیریت و توسعه کشاورزی پایدار در ایران طی پیامی گفت: اهداف کشاورزی پایدار در قالب پنج اصل کلی شامل همسو نمودن فعالیت‌های کشاورزی با فرایندهای اکولوژیکی (بوم شناختی)، به‌کارگیری فناوری‌ها مناسب و اتخاذ یک مدیریت صحیح و معقول در روند تولیدات کشاورزی، عدم به‌کارگیری نهاده‌ها و مواد شیمیایی که برای محیط زیست، سلامت بشر و حیوانات خطرناک هستند، افزایش تولید محصولات کشاورزی با بهره‌گیری از پتانسیل بیولوژیکی و ژنتیکی گونه‌های مختلف واستفاده عاقلانه از منابع و حفظ و احیای منابع تجدید شونده و غیرقابل تجدید است.

دومین همایش ملی مدیریت و توسعه کشاورزی پایدار در ایران

   در تحقیقی که در سال جاری تحت عنوان تحلیل مدیریت اکولوژیک فرآیند تولید برنج در استان خوزستان انجام شده است رفتار اکولوژیکی بهره‌برداران مورد ارزیابی و تحلیل قرار گرفته است. بر اساس نتایج تحقیق مشخص شده است که ۸۲ درصد از بهره‌برداران در حد متوسط به پایین از روش‌های پایدار و حافظ منابع زیست محیطی استفاده می‌کنند که نتیجه آن تخریب محیط زیست و تولید محصول ناسالم است. بر اساس نتیجه این تحقیق حدود ۹۵ درصد از بهره‌برداران در حد متوسط و پایین‌تر از روش‌های بیولوژیک بهره‌ می‌گیرند و آشنایی ۷۰ درصد از بهره‌برداران با این روش‌ها که حافظ منابع زیست محیطی و تولید محصول سالم است آگاهی اندکی دارند یا اصلاً آشنا نمی‌باشند.

 براساس نتیجه تحقیق دیگری با عنوان ارزیابی تأثیر فعالیت‌های تولیدی گندم‌کاران استان بر تنوع زیستی میکروارگانیسم‌های خاک که در سال جاری به اجرا درآمده است مشخص شد که رفتار اکولوژیکی ۵۷ درصد بهره‌برداران دارای ریسک بالا و بسیار بالا برای محیط زیست است. بر اساس نتایج این تحقیق حدود ۶۴ درصد بهره‌برداران در حد بالا و بسیار بالا از آفت‌کش‌ها بهره‌می‌گیرند. اثرات بهره‌گیری ار این سموم، از بین بردن تنوع زیستی موجودات زنده و برهم زدن چرخه‌های طبیعی و تولید محصول ناسالم و به خطر انداختن سلامت انسان‌ها است. حدود ۵۵ درصد افراد در حد زیاد و بسیار زیادی از آتش زدن بقایای محصول بهره می‌گیرند. که منجربه آسیب زدن به میکروارگانیسم‌های خاک و تخریب خاک کشاورزی است. این اقدام باروری خاک را در بلندمدت کاهش می‌دهد. همجنین بر اساس نتایج این تحقیق مشخص شد که ۶۲ درصد از بهره‌برداران در حد بالا و بسیار بالا از کودهای شیمیایی بهره‌می‌گیرند. بهره‌گیری از کودهای دامی و بیولوژیک که منجربه باروری خاک و تولید محصول سالم می شودتوسط کمتر از ۵ درصد بهره‌برداران صورت می‌گیرد.

 یکی از مهمترین روش‌ها در کشاورزی پایدار بهره‌گیری از کنترل بیولوژیکی آفات است. در این روش از دشمنان طبیعی (حشرات دیگر) برای مبارزه با آفات بهره‌گرفته می‌شود.

 با توجه به نتایج تحقیقات مذکور و تحقیقات متعدد دیگری که در این زمینه توسط محققان صورت گرفته است، ضرورت بازنگری در اهداف، محتوا و روش‌های برنامه‌های آموزشی و ترویجی در زمینه توسعه پایدار کشاورزی  احساس می‌شود زیرا ادامه روند موجود نه‌تنها تخریب محیط‌زیست و آلوده کردن منابع آب و خاک را به دنبال خواهد داشت بلکه منجر به گسترش بیماری‌های خطرناک ناشی از استفاده از بقایای سموم شیمیایی در محصولات در جامعه خواهد شد.

   امیدواریم روزی فرارسد که با بهره‌گیری از تمهیدات لازم استفاده از سموم و کودهای شیمیایی در تولید محصولات کشاورزی به حداقل ممکن برسد.

این همایش نیز با اصل قراردادن این مهم به دنبال اشاعه توسعه پایدار کشاورزی و ارائه راهکارهای گسترش امنیت غذایی است.