سخن دبیرعلمی همایش ملی کتابخانه های عمومی عوامل و موانع جذب و توسعه مخاطب

دکتر فریده عصاره دبیر علمی همایش و استاد و مدیر قطب علمی مدیریت دانش دانشگاه شهید چمران اهواز طی سخنانی گفت:در گذشته، کشور ایران با پیشینه ­ی فوق­ العاده ­اش در خلق آثار ماندگار در کلیه حیطه­ های علمی- فنی، پزشکی، علوم انسانی و هنر جایگاه ویژه ­ای در میان کشورهای جهان داشته است و آثار علمی و ادبی دانشمندان این کشور مورد استفاده­ ی پژوهشگران جهان بوده و هنوز هم هست. اکنون نیز این کشور با داشتن منابع انسانی با فرهنگ، مستعد‏، باهوش و پرتلاش و نیز برخوردار از منابع طبیعی سرشار در میان کشورهای جهان جایگاه ویژه­ ای دارد.

دکتر فریده عصاره دبیر علمی همایش

براساس گزارشات دریافتی از رسانه­ های مختلف، دانشمندان ایران و در میان آنان جوانان کشور همواره با اکتشافات، اختراعات و نوآوری های کم نظیر خود در کلیه علوم، در خارج و داخل کشور افتخار می­ آفریند. تولیدات علمی ایرانیان نمایه شده در پایگاه تامسون رویترز در سالهای اخیر رشد فزاینده ­ای داشته است و به جرأت می ­توان گفت که طبق سند چشم انداز ۱۴۰۴، کشور به رتبه علمی پیش­بینی شده در آن سند دست­ خواهد یافت. اما آیا کشور توانسته است جایگاه قبلی خود را بدست آورد؟ به نظر اینجانب خیر!

چرا؟ عوامل متعددی در پاسخ به این سوال دخیلند. اما یکی از دلایلش یقیناَ پائین بودن میزان مطالعه در میان اقشار مختلف جامعه به­ طورکلی و با تأسف روند کاهشی آن در سال­ های اخیر است (برخی این کاهش میزان مطالعه را به مطالعه از طریق اینترنت و وب نسبت می­ دهند که خود نوعی مطالعه سطحی است و در اینجا مد نظر نمی­ باشد). قابل ذکر است که یکی از شاخص ­های توسعه­ ی پایدار، میزان مطالعه افراد یک کشور است. زیرا مطالعه به آگاهی و دانایی مردم می­ افزاید و نهایتاً به تعالی احاد کشور منجر می­ شود. این در حالی است که متأسفانه مشکل فقر مطالعه و یا عدم عادت به مطالعه در میان مردم در کشورمان بوضوح  محسوس است. با وجودی که  ما مردمی مدرک گرا هستیم و خانواده ها سعی می­ کنند تا فرزندانشان را به کسب مدارج عالی تشویق و ترغیب کنند، لیکن در این میان حلقه گمشده  عادت به مطالعه است که در خودمان و فرزندانمان شکل نگرفته است. بعبارت دیگر شوق و انگیزه به مطالعه کتب غیر درسی در افراد کشورمان به­ طور نظامند ایجاد نشده  و آنان به­ مطالعه کتب غیر درسی عادت نکرده اند و از مزایای کتاب خواندن محرومند.

عادت به مطالعه پدیده ای است که باید از کودکی و حتی دوران پیش از دبستان در کودکان ایجاد شود. معمولاً این آموزش با همکاری خانواده و مهد کودک آغاز و از طریق مدرسه ادامه پیدا می­ کند. متاسفانه چنین شیوه هایی در آموزش و پرورش کشور ما وجود نداشته و  اگرچه درسال های اخیر صحبت­ هایی در این زمینه به گوش می رسد ولی هنوز کاملاً جا نیفتاده و اجرایی نشده اند.

اکنون چه باید کرد؟ روشن است که راهکارهای فراوانی در این خصوص وجود دارد. یکی از این راهکارها جلب کودکان، نوجوانان، جوانان، زنان و سایر اقشار کشور به کتابخانه­ هاست و ارائه­ ی خدمات اطلاعاتی ارزشمند به­ آنان.

به همین دلیل “اداره کل کتابخانه­ های عمومی استان خوزستان” با همکاری “انجمن کتابداری و اطلاع ­رسانی شاخه خوزستان” تصمیم به برگزاری “همایش ملی کتابخانه­ های عمومی: عوامل و موانع جذب و توسعه­ ی مخاطب” گرفته است. تا از این طریق بتواند با شناخت عوامل مؤثر و موانع جذب مخاطب در کتابخانه­ های عمومی این استان به­ راهکارهایی جهت جذب هرچه بیشتر مردم به کتابخانه­ های عمومی و تشویق و ترغیب آنان به مطالعه­ ی بیشتر دست یابد. زیرا مطالعه علاوه بر همه مزایایش، خود یکی از راه­ های جلوگیری از انحراف افراد نیز به­ حساب می ­آید.

 از کتابخانه­ های عمومی بعنوان دانشگاه مردم یاد می­شود. مخاطبین این کتابخانه­ ها کل اقشار مردم کشور از کودک، نوجوان، جوان، کارگر، خانه ­دار، پزشک، مهندس، کارمند، دانشجو،  کشاورز، کاسب و غیره را شامل می­شوند. امید است که نهاد کتابخانه­ های عمومی کشور بتواند با به­ کار گیری دستاوردهای این همایش نسبت به­ جلب مخاطب بیشتر و با ارائه ­ی خدمات اطلاعاتی و با کیفیت به کاربران این کتابخانه­ های عمومی، به سهم خود در زدودن  مشکل فقر مطالعه از سیمای کشور توفیق یابد.

از پژوهشگران محترم خواسته می­ شود که بر اساس محورهای اعلام شده در وب سایت همایش، مقالات ارزشمند خود را به دبیرخانه همایش ارسال نمایند. امیدواریم که شرکت کنندگان و میهمانان گرانقدر این همایش با به اشتراک گذاشتن یافته های پژوهشی ارزشمند خود مارا در دستیابی به اهدافمان یاری رسانند و در اقامت دو روزه خود از فضای دلنشین و هوای دلپذیر اسفند ماه اهواز در کنار رودخانه ­ی کارون لذت ببرند.